Bảy Cuộc Chiến Tranh Chống Hồi Giáo Của Những Đoàn Quân Chữ Thập
Charlie Nguyễn
Tiếng
La-tinh CRUX có nghĩa là Thánh Giá hoặc Chữ Thập, biểu tượng của đạo
Ki-tô. Từ chữ Crux phát sinh ra danh từ CRUSADE, có nghĩa là cuộc viễn
chinh của đoàn quân Công giáo từ Âu Châu kéo qua các nước lân cận để tấn
công những người Hồi giáo trong thời Trung cổ. Những người lính trong
đoàn quân viễn chinh Công giaó này đều mang huy hiệu chữ thập ở phía
trước ngựcvà phía sau lưng nên được gọi là Thập Tự Quân (Crusaders).
Suốt trong hai thế kỷ 11 và 13 (1096- 1291) những đoàn quân Thập tự này
đã gieo rắc biết bao kinh hoàng tang tóc cho những người Hồi giáo Ả-rập.
Hình ảnh tàn bạo mang rợ của đoàn quân Công giáo Âu châu đã in sâu vào
tim óc của
thế giới Hồi giáo nói chung và của những người Hồi giáo Ả-rập nói
riêng. Đến nỗi ngaỳ nay, người Hồi giáo đã đồng hóa Công giáo với chủ
nghĩa thực dân đế quốc. Mỗi khi lên án hành động bành trướng bá quyền
củaTây phương họ thường tố cáo hành vi đó là “Tân chiến tranh Thập tự”
(Néo-Crusade).
Cổ
nhân thường nói “ôn cố tri tân”, chúng ta hãy coi lại lịch sử của hai
thế kỷ chiến tranh đẩm máu do những đoàn quân chữ Thập Công giáo La-mã
phát động chống những người Hồi giáo ở Trung đông trong hai thế kỳ 11 và
13. Những bài học lịch sử sẽ soi sáng cho chúng ta trong nhiều vấn đề
thời cuộc hôm nay và cũng để hiểu thêm thực chất của một tôn giáo thường
hay vỗ ngực tự xưng là đạo của “Công bằng Bác ái”!. Để trình bày về đề
tài này, chúng tôi tham khảo các tài liệu sau đây:
1. The Crusades, by Brenda Staleup, Green haven Press xuất bản 2000.
2. The Oxford Illustrated History of Medieval Europe, by George Holmes, Oxford University press 1986.
3. The Cross and the Crescent, by Malcoms Billing Sterling Publication 1988.
Nguyên Nhân Chiến Tranh.
Có hai nguyên nhân
dẫn đến chiến tranh thảm khốc giữa hai tôn giáo anh em (fraternal
faiths) kéo dài 195 năm và sự tranh chấp lãnh thổ giữa hai tôn giáo
(nhưng thực chất cả hai đều là đế quốc).
I. Sự Xung Đột Về Giáo Lý
Mặc
dầu kinh Koran là kinh thánh của đạo Hồi (Koran: The Muslim Gospel)
công nhận Jesus là vị tiên tri đứng hàng thứ hai sau Muhammad, nhưng
Koran phủ nhận tính cách thiêng liêng của Jesus. Koran gọi các phép lạ
của Jesus là những trò học mót ở Babylon (magic and such things as come
down at babylon) – Koran 2:102). Kinh Koran hoàn toàn phủ nhận tội tổ
tông , hoàn toàn phủ nhận cái chết của Jesus trên thập giá. Koran khẳng
định người Do thái không giết và không đóng đinh Jesus (The Jews killed
him not, nor cruxified him – Koran 4:157).
Muhammad
thù ghét Công giáo vì đạo này thờ ảnh tượng, vi phạm điều răng thứ hai
của Maisen. Một điều nữa mà Muhammad ghét cay ghét đắng là thuyết Thiên
Chúa ba ngôi của đạo Ki-tô. Đối với Muhammad, Ki-tô là đạo Đa thần giáo,
đi ngược là chủ thuyết độc thần của tổ phụ Abraham. Hồi giáo và Do thái
giáo là hai đạo độc thần đúng nghĩa vì chỉ thờ một Thiên Chúa Duy Nhất
(Monotheist Religion = Only-One-God Religion). Công giáo La-mã thờ ảnh
tượng, thờ ba Thiên Chúa, quá tôn sùng bà Maria và các thánh do họ tự
phong... do đó Công giáo là một tà đạo đa thần chứ không phải là đạo
Thiên Chúa đúng nghĩa.
Muhammad
cũng ghét đạo Do thái vì Do thái gọi Thiên Chúa bằng số nhiều Elohim
(số nhiều của El), đạo Hồi gọi Thiên Chúa bằng số ít. Danh từ El trong
tiếng Ả-rập là Il. Đi liền với Il có chữ “ah” là một mạo tự (article)
trong ngôn ngữ Ả-rập. Vì thế Il thành Il-ah. Khi chuyển sang Anh ngữ,
các chữ I thành A, vì thế Il-ah thành ALLAH (cũng như Ibrahim trong
tiếng Ả-rập đổi thành Abraham trong tiếng Anh).
Muhammad
gọi chung những người thao đạo Do thái và Ki-tô giáo là “những tín đồ
của các sách Thánh kinh” (The people/ the followers of the Books) hoặc
gọi chung là “những kẻ không tin Thiên Chúa Allah” (The unbelievers).
Riêng với các tín đồ Công giáo, Muhammad gọi là “những kẻ thời thần
tượng” (The idolers).
Trong
kinh Koran, Muhammad công khai kêu gọi các tín đồ Hồi giáo phải chiến
đấu chống lại những kẻ theo đạo Do thái, đạo Ki-tô và tất cả những ai
không tin theo đạo Hồi. Trong vùng kiểm soát của Hồi giáo, bất cứ một ai
ngoại đạo phải nạp thuế thân và phải chấp nhận một địa vị thấp kém
trong xã hội (Fight those who do not believe God and His Messenger,
those who among the People of the Books, fight them until they
personally pay tax on non-Muslims ackowledging their inferiority –
Koran, Sura 9).
Những
người Công giáo thờ ảnh tượng bị coi là hạng người dơ bẩn và bị cấm vào
các đền thờ Hồi giáo (The idolers are nothing but unclean, so they
shall not approach the sacred mosque – Koran 9:28). Các người Do thái và
Ki-tô bị cấm không được xây nhà thờ mới hay sửa chữa nhà thờ cũ, cấm
đeo thánh giá trước ngực, không được đọc kinh to tiếng và cấm ngặt rước
kiệu trên đường phố. Người Ki-tô giáo bị coi là đa thần giáo có thể bị
sát hại bất cứ lúc nào. Kinh Koran chương 9 câu 5 đã quy định: “Khi
những tháng thánh qua đi, các ngươi hãy giết những kẻ đa thần bất cứ nơi
nào bắt gặp chúng, hãy phục kích để bắt chúng” (When the sacred month
have passed
away then kill the polytheists wherever you saw them, take them
captives and wait for them in every ambush – Koran Sura 9: verse 5).
Người
Tây phương gọi những câu thơ nói trên là “những câu thơ của đao binh”
(The verse of the swords). Trong thực tế, những câu thơ của kinh Koran
đã tạo nên sự dũng mãnh của những đoàn quân Hồi giáo trong công cuộc mở
mang nước Chúa Allah (The Kingdom of Allah). Chỉ trong một thế kỷ, đoàn
quân Hồi giáo đã chiếm hết Bắc Phi, Trung Đông, một phần Âu Châu và tràn
tới Trung Á, tới tận biên giới Trung Quốc. Nhưng đồng thời những câu
thơ nói trên cũng đã gây hận thù sâu sắt giữa các tôn giáo anh em và
cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến các cuộc thánh chiến.
II. Sự Tranh Chấp Lãnh Thổ Giữa Hai Tôn Giáo
Từ
thế kỷ thứ nhất cho đến thế kỷ thứ 6, toàn vùng Bắc Phi và Trung Đông
thuộc về lãnh thổ của các giáo phái Ki-tô. Nhưng đến đầu thế kỷ thứ 7,
đạo Hồi xuất hiện với sự bành trướng với tốc độ vũ bão chưa từng thấy
khiến cả thế giới phải ngạc nhiên.
Chỉ
trong 10 năm kể từ khi Muhammad qua đời, quân Hồi chiếm trọn bán đảo
Ả-rập bao la (bằng 4 lần tiểu bang Texas hoặc 8 lần Việt Nam) chiếm các
nước Iraq, Syria, Palestine, Ai-cập và phía tây của nước Iran. Hai năm
sau, quân Hồi chiếm Bắc Phi, Carthage và Hy-lạp.
Qua
đầu thế kỷ thứ 8 (711-716) quân Hồi dám đánh chiếm một nước Âu châu nổi
tiếng sùng đạo Công giáo, đó là nước Tây-ban-nha. Trong thời gian đó,
kỵ binh Hồi giáo chiếm trọn Ba-tư (Iran) và từ đây xuất quân chiếm trọn
các nước Trung Á ở phía nam nước Nga, chiếm trọn vùng Bắc Ấn (tức
Pakistan va Afghanistan ngày nay) đánh qua biên giới Trung Quốc và đụng
trận với quân nhà Đường trên sông Talas năm 751.
Ki-tô
giáo bị mất rất nhiều đất và đồng thời cũng mất rất nhiều tín đồ. Tuy
nhiên, trong thời gian đó đế quốc La-mã và Ki-tô giáo bị lâm vào tình
trạng chia rẽ và suy yếu nên không dám thực hiện một hành vi trả đũa nào
cả!
Qua
đầu thế kỷ 11, Ki-tô giáo chia thành hai giáo phái vời hai giáo đô thù
nghịch nhau. Đó là Công giáo La-mã (Roman Catholic) đóng đô tại Vatican
và Giáo hội Chính thống giáo (The Eastern Orthodox Church) đóng đô tại
Byzantine, còn được gọi là Constantinople tức Istambul, thủ đô của
Thổ-nhĩ-kỳ ngày nay.
Năm
1091, quân Hồi tấn công Byzantine. Hoàng đế Alexius Comnenus đứng đầu
giáo hội Chính thống giáo tuy không ưa Công giáo nhưng cũng đành phải
văn thư chính thức yêu cầu Giáo hoàng La-mã đem quân đến cứu giúp.
Vatican lúc đó muốn giúp Vatican thì ít nhưng điều quan tâm hàng đầu là
tái chiếm thánh địa Jerusalem để giáo dân toàn Âu Châu được tự do đến đó
hành hương. Mối thù lớn nhất của dân Công giáo Âu Châu đối với đạo Hồi
là trong thời gian chiếm đóng Jerusalem, quân Hồi đã triệt phá Nhà thờ
Kính Mộ Chúa (Church of the Holy Sepulchure). Tội triệt phá nhà thờ Kính
Mộ Chúa đã trở thành lý do chính cho cuộc thánh chiến trả thù của Công
giáo. Lý do thứ
hai được nêu lên là vụ người Hồi giáo hành hạ những người Công giáo Âu
châu đi hành hương ở Jerusalem năm 1076. Những người di hành hương sống
sót trở về Âu châu đã kể nhiều chuyện về sự ngược đãi của người Hồi
khiến cho dân Âu châu rất phẩn nộ.
Tu
sĩ Peter Hermit là người hết sức cuồng nhiệt vận động quần chúng tín đồ
Công giáo ở các nước Âu châu tham gia cuộc thánh chiến chống Hồi giáo.
Các giáo dân Âu châu đa số thời đó đa số là những nông dân thất học và
cuồng tín nhất là giới thanh thiếu niên, trong số đó có rất nhiều trẻ vị
thành niên đã mù quáng ghi tên tham gia vào đoàn quân chữ thập. Lịch sử
Âu châu đã gọi đoàn quân chữ thập này là “Đoàn quân nông dân” hoặc
“Đoàn quân con nít” (Popular Crusade – The Children’s Crusade). Vào thời
kỳ đó, Âu châu đang ở trong bóng tối tinh thần (The Dark Age) nên từ
vua tới dân, từ tu sĩ đến các bổn đạo, tất cả đều không có một sự
hiểu biết nào về Hồi giáo, không có một chút kiến thức nào về tình hình
chính trị xã hội và địa thế của các nước phương Đông. Sự thiển cận về
kiến thức và tinh thần cuồng tín tôn giáo đã mau chóng biến việc tái
chiếm Jerusalem khỏi tay quân Hồi thành một khát vọng thiêng liêng vô
cùng cuồng nhiệt. Chẳng mấy chốc đã có hàng trăm ngàn nông dân ghi tên,
trong số đó có ít nhất là 60.000 trẻ vị thành niên !
Cuộc Thập Tự Chiến Thứ Nhất (1096-1099)
Như
trên đã trình bày, sự vận động cho cuộc viễn chinh đầu tiên của đoàn
quân Thập tự khởi đầu từ những năm 1091 do sự cầu viện của hoàng đế
Byzantine, nhưng mãi tới năm 1096, tức 5 năm sau mới thực hiện được.
Đoàn
quân Thập tự gồm hàng trăm ngàn người được điều khiển bởi các hiệp sĩ
chuyên nghiệp, xuất phát từ hai nước Ý và Pháp. Đoàng quân của Pháp chia
làm hai nhánh: nhánh quân ở miền Bắc tập trung tại Normandie, nhánh
quân ở miền Nam tập trung tại Toulouse. Cả hai nhánh này tiến quân thẳng
tới Constantinople.
Trên
đường hành quân, khi đi ngang qua đồng bằng sông Rhin, đoàn quân Thập
tự của Pháp đã lùng bắt những người Do thái rồi đưa họ ra bãi hoang chém
giết tập thể. Hiện nay tại những vùng đồng bằng sông Rhin thuộc nước
Đức có nhiều nơi vẫn còn ghi dấu bằng những bia đá ghi tên những người
Do thái bị sát hại trong dịp này.
Vào
mùa thu năm 1096, một đạo quân thứ ba của Pháp tập trung tại Clairmont
đi thẳng đến Rome để kết hợp với 50.000 quân Ý. Sau đó liên quân Pháp-Ý
cũng kéo đến Constantinople. Vua và triều đình Byzantine vô cùng ngạc
nhiên khi thấy đoàn quân Thập tự chỉ là một đám nông dân rách rưới bẩn
thỉu và có quá nhiều trẻ vị thành niên ngơ ngác. Vua Byzantine lập tức
ra lệnh cho quân đội ngăn chận không cho đoàn quân ô hợp này vào thành
phố. Tuy nhiên, nhà vua cung cấp cho đoàn quân này số lương thực, lương
thực và cho quân đội áp tống đám Thập tự quân này đến Boporus thuộc miền
Nam Thổ-nhĩ-kỳ.
Trong
lúc đoàn quân này trú đóng tại Boporus thì bị quân Hồi giáo Thổ-nhĩ-kỳ
bất thần tấn công giết chết rất nhiều. Đoàn quân còn laị thì tiếp tục đi
tới Anatolia, một thành phố thuộc phần đất Á châu của Thổ-nhĩ-kỳ rồi
đến bao vây thành phố Hồi giáo Antioch ở phía cực nam nước Thổ. Trong
lúc đang bao vây thành Antioch, đoàn Thập tự quân bất ngờ bị quân Hồi
giáo Iraq kéo đến bao vây vòng ngoài từ ngày 21-10-1097 đến ngày
3-6-1098. Đoàn Thập tự quân bị kẹt ở giữa vì thành Antioch quá kiên cố
không thể xâm nhập, trong khi đó đoàn quân Iraq
lại quá hùng hậu nên Thập tự quân không thể phá được vòng vây. Sau hơn 5
tháng bị vây hãm quá chặt, Thập tự quân bị cạn hết lương thực nên bị
chết đói rất nhiều. Cuối cùng, ngày 3-6-1098, đoàn quân Thập tự buộc
lòng phải chấp nhận một trận quyết tử để mở đường máu phá vỡ vòng vây
của quân Hồi giáo Iraq.
Đoàn
quân chữ Thập tiếp tục lên đường trong hơn một năm mới tới được
Jerusalem. tại thành phố thánh địa này lúc đó có rất ít quân Hồi phòng
thủ nên đoàn quân Thập tự quân đã chiếm thành phố thánh địa một cách dễ
dàng vào ngày 15-7-1099. Sau khi chiếm Jerusalem, Thập tự quân ra lệnh
cấm người Hồi giáo không được leo lên tháp cao ở đền thờ để kêu gọi mọi
người đọc kinh, không được ăn chay trong thánh Ramadan, không được xây
đền thờ mới và cấm sửa chữa đền thờ cũ. Tất cả những tín đồ Công giáo
cải sang đạo Hồi đều bị tử hình.
Chỉ
trong vòng vài tuần lễ đầu chiếm đóng Jerusalem, đoàn Thập tự quân tàn
sát những đàn ông Do thái và ngưởi Hồi giáo Ả-rập tổng cộng lên đến
30.000 người. Thánh địa của cả ba tôn giáo lớn biến thành một nhà xác
khổng lồ. Lý do là số người chết nhiều hơn số quân số của Thập tự quân
tại Jerusalem, và không có ai lo chuyện chôn người chết cả. Cho tới 5
tháng sau, các cống rãnh và các thung lũng ở jerusalem vẫn còn sặc mùi
hôi thối của các xác chết.
Cuộc
chiến tranh thứ nhất của Thập tự quân Công giáo La-mã (The First
Crusade) là một ấn tượng ghê tởm nhất đối với người Hồi giáo và Do thái
giáo, và là một bài học kinh nghiệm nhớ đời cho toàn thế giới Hồi giáo
về sự man rợ khủng khiếp của bọn tín đồ Công giáo cuồng tín.
Tuy
nhiên, cũng do cuộc chiến tranh này mà người Âu châu đã có cơ hội hiểu
biết về thế giới Ả-rập và Hồi giáo. Họ không ngờ thế giới Hồi giáo quá
rộng lớn, bao trùm một vùng lãnh thổ từ Bắc Phi qua Âu châu tới tận Viễn
Đông. Họ không ngờ Hồi giáo cũng là một nền văn minh, trong đó có nhiều
bộ môn khoa học, toán học, triết học tiến bộ vượt xa Âu châu. Cũng từ
đó, người Âu châu đã dần dần tự giác ngộ để tự giải thoát ra khỏi Thời
đại Đen tối (The Dark Age).
Về
thành tích giết người tàn bạo của Thập tự quân tại jerusalem trong
những ngày đầu của cuộc thánh chiến hiện nay vẫn còn một chứng tích lịch
sử độc đáo. Đó là bức thư của vị tướng tổng chỉ huy Thập tự quân gửi từ
Jerusalem về Vatican để báo cáo các tin mừng chiến thắng lên Giáo hoàng
Urban II. Bức thư này hiện được lưu trữ tại Văn khố của Tòa thánh.
Trong thư có đoạn viết như sau: “Đức thánh cha có biết chúng con đã đối
xử với kẻ thù của chúng ta ở Jerusalem ra sao không? Tại cổng thành
Solomon và trong Đền thánh, đoàn kỵ binh của chúng con phải đi qua những
cũng máu dơ bẩn của quân Hồi giáo Saracenes ngập cao đến đầu gối của
những con ngựa”. (‘Deceptions and Myths of the Bible’, by Lloyd Graham,
trang 462).
Kết
quả lớn nhất của cuộc viễn chinh đầu tiên của đoàn quân chữ thập là sự
hình thành một vương quốc trực thuộc Vatican. Vương quốc này trải dài
800km dọc theo bờ biển Địa Trung Hải mang tên “Vương quốc La-tinh
Jerusalem” (Latin Kingdom of Jerusalem) bao gồm: Hai tỉnh Antioch và
Edessa ở phía đông nam Thổ-nhĩ-kỳ, nước Syria, nước Liban, xứ Judea và
xứ Gallilee, trong đó có thành phố thánh địa Jerusalem.
Tòa
thánh Vatican trực tiếp cai trị bằng cách phong vương cho người đứng
đầu vương quốc này. Nhưng thay vì gọi là “vua” của vương quôc, toà thánh
gọi là “Người bảo vệ Mộ Chúa” (Protector of the Holy Sepulchere). Vương
quốc La-tinh Jerusalem tồn tại được 88 năm (từ 1099 đến 1187) qua 7 đời
vua do Vatican chọn lựa và tấn phong. Trong 88 năm cai trị vương quốc
Jerusalem, quân Thập tự đã tàn sát rất nhiều người Hồi giáo và Do thái
giáo, bất kể họ là người già, phụ nữ hay trẻ em. Quân Thập tự cũng xây
cất rất nhiều phaó đài và lâu đài phòng thủ kiên cố để bảo vệ vương
quốc, đến nay vẫn còn những di tích lịch sử để lại tại các nước Trung
Đông dọc theo bờ biển Địa Trung Hải.
Cuộc Thập Tự Chinh Thứ Hai (1147-1149)
Nguyên
nhân dẫn đến cuộc Thập tự chinh thứ hai (The Second Crusade) là do biến
cố quân Hồi giáo thuộc giáo phái Sunni từ các nước Ả-rập và Thổ-nhĩ-kỳ
tấn công tái chiếm tỉnh Edessa thuộc Vương quốc La-tinh Jerusalem. Để
thực hiện quyết tâm phục thù, Vatican ra lệnh cho vua Pháp là Louis VII
và vua Ý là Conrad III phối hợp với nhau tổ chức cuộc Thập tự chinh thứ
hai. Năm 1147, Liên quân Pháp-Ý trong đoàn quân chữ thập lên đướng đến
Thổ-nhĩ-kỳ để chiếm lại Edessa nhưng đã hoàn toàn bị đánh bại. Tàn quân
rút chạy về phía nam thuộc lãnh thổ Liban và Syria. Đến năm 1149, toàn
bộ đám tàn quân này bị quân Hồi tiêu diệt tại Damacus (thủ đô Syria ngày
nay).
Cuộc Thập Tự Chinh Thứ Ba (1190-1192)
Đối
với Do thái giáo và Ki-tô giáo thì Jerusalem là thánh địa duy nhất
củahọ. Đối với người Hồi giáo thì thánh địa quan trọng nhất là Mecca
(thủ đô của nước Ả-rập Saudi). Thánh địa thứ hai là Medina, một thành
phố cách thủ đô Mecca 250 dặm về phía bắc. Và Jerusalem là thánh địa thứ
ba của Hồi giáo vì tương truyền rằng Muhammad đã lên trời từ thành phố
này.
Quân
Thập tự của Vatican chiếm Jerusalem năm 1096 là một kỷ niệm ô nhục và
đau đớn cho thế giới Hồi giáo. Người Hồi giáo đã phải nuốt hận chịu đựng
trong gần một thế kỷ mới có cơ hội phục thù. Cái nhân của cơ hội phục
thù là sự xuất hiện của một nhân vật lừng danh thế giới, đó là vị tướng
bách chiến bách thắng Saladin (1137-1193) gốc người Kurd theo giáo phái
Sunni. Ông được dân Ai-cập và Syria tôn lên làm vua (Sultan). Nhân vật
Saladin trở nên một nhân vật huyền thoại trong nhiều tác phẩm văn chương
của các nước Âu châu thời đó. Quả thật, Saladin đã thu phục được nhân
tâm của nhiều dân tộc theo đạo Hồi. Dưới sự lãnh đạo của
ông, quân Hồi đã tái chiếm Jerusalem và nhiều phần đất khác của vương
quốc La-tinh vào năm 1187. Toàn thế giới Hồi giáo Ả-rập vui mừng vì
thánh địa thứ ba đã được tái chiếm và danh dự của Hồi giáo đã được phục
hồi.
Nỗi
vui mừng chiến thắng của Hồi giáo càng lớn bao nhiêu thì nỗi đau của
Vatcian và Giáo hội Công giáo cáng thấm thía và ê chề bấy nhiêu. Do rút
tỉa của những kinh nghiệm thất bại trước đây, lần này Vatican chuẩn bị
chu đáo hơn với sự hội ý của ba ông vua đầy quyền lực tại Âu châu là vua
Pháp, vua Đức và đặc biệt là vua Anh Richard I – người được mệnh danh
là “Richard Trái tim Sư tử” (Richard The Lion-Hearted). Cũng xin nói
thêm đây là Giáo hội Công giáo Anh tách rời khỏi giáo quyền Vatican do
vua Henri VIII chủ xướng vào năm 1534. Trước đó, các vua Anh đều thần
phục giáo quyền Vatican như hầu hết các vua khác ở Âu châu.
Cuộc
Thập tự chinh thứ ba có tới 3 hoàng đế Âu châu điều khiển nên các sử
gia thường gọi cuộc Thập tự chinh này là “Cuộc Thập tự chinh của các
vua” (The Crusade of the Kings). Vua Anh đích thân điều khiển cuộc viễn
chinh từ 1190 cho đến khi chiến dịch kết thúc vào năm 1191. Trong hai
năm chinh chiến, đoàn quân chữ thập tái chiếm hầu hết lãnh thổ của Vương
quốc La-tinh Jerusalem. Nhưng thành phố quan trọng nhất là thánh địa
Jerusalem thì lại không chiếm được. Quân Hồi chận đứng đoàn quân chữ
thập của Richard I tại thành phố Acre ở phía bắc Jerusalem. Trong thời
gian trú đóng tại Acre (1191-1192) vua Anh Richard ‘The Lion-Hearted’ đã
ra lệnh chém đầu tập
thể trên 3000 người Hồi giáo Ả-rập. Vụ này đã đi vào lịch sử Hồi giáo
như một bằng chứng về tội ác diệt chủng của Giáo hội Công giáo La-mã
(The Cross and the Crescent, by Malcom Billing, trang 116). Hiện nay,
tại thư viện Quốc gia của Pháp có lưu trữ một bức họa thời Trung Cổ vẽ
cảnh vua Richard I ngồi trên khán đài chứng kiến đoàn quân thập tự chém
đầu tập thể những người Hồi giáo.
Cuộc Thập Tự Chinh Thứ Tư (1201-1204)
Giáo
hội Công giáo La-mã rất thù ghét Giáo hội Chính thống giáo là một giáo
hội Ki-tô tách rời khỏi giáo quyền Vatican vào giữa thế kỷ 11. Trong
thời gian thập tự quân chiếm đóng Jerusalem, các tín đồ đạo Chính thống ở
Âu châu bị cấm không được hành hương đến thánh địa. Các giáo dân và tu
sĩ đạo Chính thống tại Jerusalem đều bị ngược đãi tàn tệ. Đó chính là
những lý do khiến cho hoàng đế Byzantine và Giáo hội Chính thống không
thể ngồi yên trước sự lộng hành của Vatican. Để tránh bị lâm vào thế
“lưỡng đầu thọ địch”, hoàng đế Byzantine và Giáo hội Chính thống thương
thuyết với vua Hồi giáo Thổ-nhĩ-kỳ, kết quả hai bên đạt tới
việc ký kết hòa ước cam kết không gây chiến tranh xâm chiếm lẫn nhau.
Hòa
ước Byzantine – Thổ-nhĩ-kỳ làm cho mối bất hòa giữa Vatican và Chính
thống giáo càng trở nên sâu sắc. Bọn diều hâu ở Âu châu lúc đó là các
hiệp sĩ (Knights) trong những nước Công giáo cuồng tín đã lập những kiến
nghị yêu cầu tòa thánh Vatican phát động cuộc Thập tự chinh thứ tư để
tiêu diệt đế quốc Byzantine và Chính thông giáo. Cuộc viễn chinh lần này
được Vatican uỷ nhiệm cho các thủ lãnh hiệp sĩ Ý và Đức thực hiện.
Trên
danh nghĩa, cuộc Thập tự chinh thứ tư nhằm trừng phạt Byzantine và
Chính thống giáo nhưng mục tiêu chính là để tiêu diệt một đồng minh
tương lai của Hồi giáo. Cuộc chiến kéo dài trong 3 năm từ 1201 đến 1204,
đoàn quân thập tự chiếm trọn lãnh thổ đế quốc Byzantine. Vatican đặt
tên cho lãnh thổ này là “Đế quốc La-tinh Constantinople”. Vatican chia
đế quốc này thành nhiều thái ấp (feuds) và phong chức lãnh chúa cho các
hiệp sĩ có công để cai trị các thái ấp đó. Vatican đã biến toàn vùng đế
quốc Byzantine xưa thành một xã hội phong kiến. Các lãnh chúa thu thuế
của dân và trích ra một phần để nộp cho Vatican. Đế quốc La-tinh
Constantinople tồn tại
được 57 năm (1204-1261).
Cuộc Thập Tự Chinh Thứ Năm (1217-1221)
Cuộc
Thập tự chinh thứ năm không có một nguyên nhân chính trị hay tôn giáo
nào mà hoàn toàn do sự bốc đồng của vua Andrew nước Hungary. Hungary chì
là một nước nhỏ nằm ở giữa châu Âu. Vua Andrew là người cuồng tín cà có
quá nhiều ảo vọng quyền lực. Ông ta đã không lượng trước sức của mình,
tự ý thành lập một đạo quân thập tự rồi kéo quân đến tấn công một nước
xa xôi là Ai-cập. ông ta may mắn thành công trong việc chiếm thành phố
Dannietta của Ai-cập. Người Ai-cập nhân danh Hồi giáo thương thuyết với
Andrew là nếu nhà vua chịu trả lại thành phố Dannietta cho Ai-cập thì
Hồi giáo sẽ trả lại Jerusalem cho Giáo hội Công giáo. Vua Andrew đã kiêu
hãnh bác bỏ đề nghị này và kéo quân tiến đánh thủ đô Cairo của Ai-cập.
Quân Hồi giáo Ai-cập hết sức phẩn nộ đã mãnh liệt phản công tiêu diệt
hoàn toàn quân xâm lược của Andrew vào năm 1221.
Cuộc Thập Tự Chinh Thứ Sáu (1228-1229)
Cuộc
Thập tự chinh lần này do Vatican giao cho vua Đức Frederic II thực hiện
để trả thù cho Andrew. vatican đã cấp cho vua Frederic một ngân khoản
rất lớn để võ trang thật hùng hậu cho đoàn quân thập tự. Tuy nhiên, vua
Frederic là một nhà quân sự bất tài, đã phạm phải những lỗi lầm nghiêm
trọng về chiến thuật nên toàn bộ đoàn quân chữ thập mới đặt chân lên đất
Ai-cập đã bị tiêu diệt. Riêng bản thân vua Frederic II bị quân Hồi giáo
Ai-cập bắt sống. Vatican đã phải trả một số tiền rất lớn để chuộc mạng
cho Frederic, y được quân Hồi phóng thích cho về nước an toàn.
Cuộc Thập Tự Chinh Cuối Cùng (1248-1254)
Lý
do dẫn đến cuộc Thập tự chinh thứ 7 là vụ quân Hồi định chiếm thánh địa
Jerusalem vào năm 1244. Vatican trao nhiệm vụ tổ chức cuộc thánh chiến
cho vua Pháp Louis IX. Nhà vua tuân lệnh và nhận tiền của Vatican chuẩn
bị tổ chức cuộc viễn chinh thập tự lần thứ 7 trong vòng 4 năm.
Năm
1248, vua Louis IX đích thân chỉ huy cuộc viễn chinh , kéo quân qua các
nước Syria, Liban, Palestine... đi tới đâu đều bị quân Hồi phục kích
tấn công đến đó. Cuộc chiến dai dẳng không phân thắng bại, khiến binh sĩ
vô cùng chán nản. Sáu năm sau, đoàn quân thập tự vẫn không tời được
Jerusalem. Đến năm 1254, quân Hồi tổng phản công khắp nơi khiến cho đoàn
quân thập tự của Louis IX phải bỏ chạy, những kẻ sống sót tìm đường trở
lại Âu châu.
Đến
năm 1291, quân Hồi chiếm lại tất cả những phần đất đã mất về tay đoàn
quân chữ thập trước đây, chấm dứt hoàn toàn Vương quốc La-tinh Jerusalem
sau 195 năm tồn tại. Cũng xin nói thêm ở đây là trong lịch sử các cuộc
viễn chinh thập tự có hai vua Pháp tên Louis tham dự. Vua Louis VII bị
thất bại nhục nhã trong cuộc thập tự chinh lần thứ hai (1147-1149) và
vua Louis IX bị thất bại trong cuộc thập tự chinh cuối cùng (1248-1254).
Tuy nhiên, Louis IX đã được lòng Vatican nên ông này đã được Vatican
phong thánh. Vì thế, người Pháp không còn gọi Louis IX là vua nữa mà gọi
là Saint Louis. Tên của ông đã được dùng để đặt tên cho một thành phố
lớn tại Hoa Kỳ
vì thành phố này có nhiều người Mỹ gốc Pháp.
Những Điều Đáng Ghi Nhớ Về Các Cuộc Thập Tự Chinh
1. Vấn đề có bao nhiêu cuộc Thập tự chinh?
Khi
nghiên cứu về những cuộc viễn chinh của đoàn quân chữ thập thời Trung
cổ, chúng ta sẽ gặp nhiều tài liệu sử học đưa ra những con số khác nhau
về những cuộc chiến tranh của thập tự quân. Có tài liệu nói là 6 trận,
có tài liệu nói 7, 8 hoặc nhiều hơn. Lý do chính yếu làm cho các sử gia
bối rối không thể nêu lên con số chính xác về cuộc chiến của thập tự
quân kéo dài gần 2 thế kỷ (195 năm). Trong thời gian dài dằng dặc đó đã
xảy ra nhiều cuộc chuyển quân của thập tự quân giả dạng làm những đoàn
người đi hành hương hoặc đoàn người đi buôn bán... nhưng sau đó vẫn có
thể thực hiện được những cuộc tấn công vào quân Hồi giáo. Một
điều phức tạp hơn nữa là sau thế kỷ II, nhiều giáo hội Công giáo Âu
châu tách rời khỏi giáo quyền Vatican như Chính thống, Anh giáo và Tin
Lành. Vatican tổ chức những đoàn quân cũng mang danh là Thập tự quân đi
đàn áp những kẻ ly khai đó. Trường hợp rõ nét nhất là cuộc Thập tự chinh
lần thứ tư (1201-1204) Vatican đánh chiếm hoàn toàn lãnh thổ đế quốc
Byzantine của Chính thống giáo. vậy có nên coi cuộc Thập tự chinh này là
một trong những cuộc thập tự chinh chống Hồi giáo hay không ? Nhiều sử
gia trả lời là có vì mục tiêu chính của Vatican là triệt hạ một đồng
minh mới của Hồi giáo.
2. Nhiều con cháu của Thập tự quân trở thành Hồi giáo
Những
thập tự quân Âu châu đến Jerusalem trong cuộc viễn chinh đầu tiên năm
1096, sau mấy chục năm định cư tại đây họ dần dần hiểu được thực tại và
tĩnh ngộ chứ không còn cuồng tín như trước. Vì tại Jerusalem không có
phụ nữ Âu châu nên lính thập tự đều lấy vợ Ả-rập Hồi giáo. Từ thế hậ thứ
hai, thứ ba trở đi, hầu hết con cháu của thập tự quân đều thành người
Hồi giáo. Do đó, khi xảy ra cuộc thập tự chinh lần thứ hai (1147 tức 51
năm) và thập tự chinh lần thứ ba (1190, tức sau lần thứ nhất gần một thế
kỷ) những con cháu của thập tự quân đợt đầu đã trở thành những người Âu
lai Ả-rập Hồi giáo rất thù ghét những người
Âu đến sau. Họ là những chiến sĩ Hồi giáo chống đối mãnh liệt nhất
những đợt thập tự chinh 2 và 3.
3. Nạn buôn nô lệ
Các
cuộc chiến tranh của thập tự quân tại Trung Đông đã làm cho tệ nạn buôn
bán nộ lệ trở thành một kỹ nghệ phát đạt. cả hai phe Hồi giáo cũng như
thập tự quân đều chú tâm bắt sống tù binh và bắt thường dân ở các vùng
chiếm đóng để đem bán tại các chợ ở khắp miền Trung Đông. Các thiếu nữ
đẹp luôn luôn là món hàng đắt giá nhất được các nhà giàu hoặc các quan
quyền mua về làm tì thiếp hay nô lệ tình dục.
4. Giá máu quá đắt cho một chuyện hoang đường
Trong
suốt năm 1095, Giáo hoàng Urban II đi khắp các nước Công giáo Âu châu
kích động quần chúng tín đồ đầu quân tham gia đoàn quân thập tự hoặc
đóng góp tiền bạc để tài trợ cho cuộc chiến thần thánh nhằm bảo vệ ngôi
mộ của Chúa. Những “ngôi mộ của Chúa” chỉ là chuyện hão huyền vì nó
chẳng bao giờ có. Nếu Chúa đã sống lại và lên trời thì làm gì có mộ của
Chúa? Còn nếu Chúa đã bị quân La-mã đóng đinh trên thập giá thì theo
luật của La-mã là mọi tử tội đã chết trên thấp giá phải bị vứt xác ra
bãi hoang cho kên kên và chó hoang ăn thịt. Trong lịch sử La-mã tuyệt
đối không có chuyện xác tử tội được trao cho người nhà đem về chôn
cất tử tế ở trong mồ. Jesus bị quân La-mã xếp vào loại tử tội nguy hiểm
chẳng lẽ lại được La-mã dành cho một đặc ân ngoại lệ duy nhất là trao
cho người nhà đem về chôn trong mồ hay sao? Chuyện ngôi mộ của Jesus là
một chuyện hão huyền của bọn đại bịp. Nhưng câu chuyện hão huyền ấy đã
làm đổ máu của ba triệu người, trong số đó có ít nhất là 60 ngàn trẻ em.
Sử gia Lloyd M. Graham đã viết về vấn đề này như sau: “Chúng
ta hãy quan tâm đến những cuộc chiến tranh của thập tự quân, đó là
những cuộc chiến tranh khủng khiếp nhằm bảo vệ “ngôi mộ thánh của Chúa”
mà nó chẳng bao giờ có, thế mà ba triệu người đã bị giết một cách vô
ích, trong số đó có sáu mươi ngàn trẻ em” (‘Deceptions and Myths of the Bible’, trang 350).
Ba
triệu sinh mạng là giá máu quá đắt mà nhân loại đã phải trả cho một
chuyện hoang đường của tà đạo đa thần Công giáo La-mã. Ba triệu người đã
tức tưởi chui xuống những nấm mồ có thật chỉ vì một nấm mồ không có
thật của một người được mệnh danh là Chúa Cứu Thế !
Charlie Nguyễn
Thu 2002
Bà Ngô-đình-Nhu khuê danh Trần-lệ-Xuân, hình chụp trên báo Time 